Baq zulaq bı, he chou baq tue choa zúlaq da. Tuq zu nòeq lâ jaq cheo heo zú bô ja ja zulaq bı he juı zú chéq mûa zulaq po ja baq lo ja beı rıoq da.
Cúaq choatoaı
He lâ dìuraq zúdıu bı lı mıu juao pó baq choatoaı da. He ne sa soq daqnuı pó tóatoaı cà bû hûaq daqnuı sa toa zé da. Ju ruaq chõu meaheo toa ka bı, he bu lâ sa choatoaı bı paqbo hóq sa gu lä tushı mea hóa bı lı juaodaı choa zé da.
He juaonu pâqbo baq choatoaı baq mıaıbutoaı ru baq mıaıtoaı, da ru he paqbo baq mıaıbutoaı baq poalaq, da ru he paqbo baq mıaıtoaı to ru baq rıalaq to baq poalaq da. Tóaqzu bı he paq juaq baq choalaqteı da. Shè pîao súq cy lë bı gaı súq ní juoıfuaq ba:
| choatoaı | |||
|---|---|---|---|
| mıaıbutoaı | mıaıtoaı | choalaqteı | |
| poalaq | rıalaq | poalaq | mı cıko (/˧˩/) |
| ch /tɕʰ/ | o /o/ | u /w/ | |
| shu chòu | |||
Shu mıaıtoaı kùı chêo mıaı sa gu choatoaı hè jêq paqbo mıaıtoaı tóatoaı da. Chuabo baq choatoaı bö hóabo mıaıtoaı sa poalaq cy shu poachoatoaı, na ru chuabo baq choatoaı bü hao cy shu rıachoatoaı da.
Baq daı toaqno teı choatoaı
Lĩ fuı duasha bı bu dâı pó tu teı däı raqmoı há hóa da. Hè pó tóaqzu ga juao bı me shı ra sıapuı baq mıaıbutoaı, bı ru daı pâqbo tu shı mıaıtoaı tou sa shı rıalaq ru sa shı poalaq da (ju daı mao bû pôalaq tĩ da).
| chouteı → | chõu luao | chõu nıoqtoqrea | chõu buqseoq | chõu buqseoqrea | chõu laruqchuao | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ↓ chateı | suaqcıa | suaqbo | suaqcıa | suaqbo | suaqcıa | suaqbo | suaqcıa | suaqbo | suaqcıa | |
| chà nîa baq buqseoqrea | m /m/ | n /n/ | nh /ɲ/ | q /ŋ/ | ||||||
| chà mûo peopoa | p /pʰ/ | b /b/ | t /tʰ/ | d /d/ | k /kʰ/ | g /g/ | ’ /ʔ/ | |||
| chà mûo peopoa roı jûı peopoa | c /tsʰ/ | z /dz/ | ch /tɕʰ/ | j /dʑ/ | ||||||
| chà jûı peopoa | f /f/ | s /s/ | sh /ɕ/ | h /h/ | ||||||
| chà dâqnuı fuo | r /ɾ/ | |||||||||
| chà dûy baq choarıo baq lıa leq | (ı) /j/ | l /l/ | (o~u) /w/ | |||||||
Bu dı paq tou baq po áq’aq ga ru baq po shú aı ra shú ao baq mıaıbutoaı da. (He daı chôa há baq po áq’aq ga laq chà pó mámeı ga ra pó nánaq da.)
| po baq shaq | po baq chu | po baq tıa | |
|---|---|---|---|
| po baq gea | ı | u | |
| po baq tuao gea | e | y | o |
| po baq nıa | a | ||
He paq tushı toaqtoa pö sóq nuı rıoq cy sa shı ra gu choatoaı da. Shè gû chóatoaı bı coe chóatoaı chéq chòu baq hıatu da, ju lu jòı hóa bı jou beo teıbo léq roı búq pùoq fâonu jêq teıbo máq léaqsıe rıalaq da.
| shuaınu | a | u | ı | o | e | y |
|---|---|---|---|---|---|---|
| /-ə/ | aq | uq | ıq | oq | eq | |
| /-ŋ/ | ay | uy | ıy | oy | ey | |
| /-j/ | aı | eı | ||||
| /-w/ | ao | ou |
[tudu]